رشته مترجمی زبان انگلیسی | معرفی، بررسی و آینده شغلی

نویسنده: دفتر همکاری‌های بین‌الملل    آخرین به روزرسانی: 16 اردیبهشت 1404    زمان مطالعه: 9 دقیقه

رشته مترجمی زبان انگلیسی (English Language Translation Studies) از جمله رشته‌های پرطرفدار در شاخه علوم انسانی است که نقشی کلیدی در ارتباطات بین‌المللی، تبادل فرهنگی و انتقال دانش ایفا می‌کند. با گسترش علم و جهانی‌شدن پروژه‌های علمی، نیاز به برقراری ارتباط مؤثر بیش از گذشته احساس می‌شود. به همین دلیل، بازار کار داخلی و بین‌المللی بیش از پیش به مترجمان متخصص نیاز دارد. این رشته که یکی از نیازهای روز جامعه محسوب می‌شود، نه‌تنها برای دانشجویان ایرانی، بلکه برای دانشجویان بین‌المللی نیز جذاب است. مترجمی زبان انگلیسی فرصت‌های گسترده‌ای در زمینه اشتغال، ادامه تحصیل و مشارکت در پروژه‌های علمی و فرهنگی در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.

تاریخچه رشته مترجمی زبان انگلیسی

تاریخچه رشته مترجمی زبان انگلیسی به سال‌ها پیش بازمی‌گردد. عبدالحسین آذرنگ در بخشی از کتاب تاریخ ترجمه در ایران، از دوران باستان تا پایان عصر قاجار می‌نویسد: «نوشتن تاریخ ترجمه هر زبانی یا هر کشوری، کار چندین تن نیست. تا زمانی که همه آثار ترجمه‌شده یا دست‌کم بخش‌هایی از همه ترجمه‌ها را مقابله‌گران مسلط به دو زبان مبدأ و مقصد و موضوع اثر با اصل آن‌ها مطابقت ندهند و جمع‌بندی حاصل از ارزیابی مجموع ترجمه‌ها، با توجه به عامل‌های مؤثر بر آن‌ها به دست نیامده باشد، راه برای نگارش تاریخ ترجمه در معنای واقعی آن هموار نخواهد شد.»

در دنیای مدرن، جیمز هولمز نخستین کسی بود که از رشته‌ای مستقل به نام «مطالعات ترجمه»، Translation Studies سخن گفت. مقاله ‌او با عنوان «نام و ماهیت مطالعات ترجمه» نقطه‌عطفی مهم در این زمینه به‌شمار می‌رود. هولمز در این مقاله، با فاصله گرفتن از رویکردهای صرفاً زبان‌شناختی، بر این باور بود که پیچیدگی‌های ترجمه نیازمند نظامی معرفتی مستقل است؛ نظامی که بتواند ابعاد مختلف پدیده‌ ترجمه را به‌صورت همه‌جانبه بررسی کند. او در همین مقاله، برای نخستین‌بار اصطلاح Translation Studies  را به‌کار برد و چارچوب معرفتی این رشته را نیز ترسیم کرد؛ چارچوبی که بعدها به «نقشه مطالعات ترجمه» شهرت یافت.

رشته مترجمی زبان انگلیسی برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجویانی که به تعامل فرهنگی و ترویج رسوم و سنت‌های بین‌المللی علاقه‌مندند، می‌توانند رشته مترجمی زبان انگلیسی را به‌عنوان مسیری مناسب برای تحصیل و فعالیت حرفه‌ای انتخاب کنند. این رشته ابعاد گسترده و متنوعی دارد که امکان بهره‌گیری از آن در زمینه‌های مختلف وجود دارد. به‌طور کلی، رشته مترجمی زبان انگلیسی برای افرادی مناسب است که ویژگی‌ها و علایق زیر را دارند:

• علاقه‌مند به زبان انگلیسی و فرهنگ‌های بین‌المللی هستند.
• دقت، تمرکز و مهارت تحلیلی بالایی دارند از مطالعه متون علمی، ادبی و فرهنگی لذت می‌برند.
• به ارتباطات میان‌فرهنگی و تعاملات جهانی علاقه‌مندند.
• تمایل به فعالیت در زمینه‌های پژوهشی، آموزش زبان یا همکاری با نهادهای بین‌المللی دارند.

گرایش‌های مرتبط برای ادامه تحصیل

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در مقاطع بالاتر در گرایش‌های زیر ادامه تحصیل دهند:

• مترجمی زبان انگلیسی (کارشناسی ارشد)
• آموزش زبان انگلیسی (کارشناسی ارشد و دکتری)
• زبان و ادبیات انگلیسی (کارشناسی ارشد و دکتری)
• مطالعات ترجمه (کارشناسی ارشد و دکتری)
• زبان‌شناسی (کارشناسی ارشد و دکتری)

ادامه تحصیل در این گرایش‌ها، مسیرهای متنوعی برای ورود به عرصه تدریس، پژوهش، ترجمه تخصصی، رسانه‌ها و سازمان‌های بین‌المللی فراهم می‌آورد.

فرصت‌های شغلی برای دانش‌آموختگان مترجمی زبان انگلیسی

دانش‌آموختگان این رشته می‌توانند در حوزه‌های مختلفی فعالیت کنند، از جمله:

• مترجم مکتوب: ترجمه کتاب‌ها، مقالات، اسناد تخصصی و متون ادبی
• مترجم شفاهی:  ترجمه همزمان یا پیاپی در نشست‌ها، همایش‌ها و مذاکرات تجاری
• کارشناس ارتباطات بین‌الملل: فعالیت در شرکت‌های چندملیتی، سفارتخانه‌ها و سازمان‌های بین‌المللی
• ویراستار و نویسنده: همکاری با انتشارات، مجلات و رسانه‌های دیجیتال
• آموزگار زبان انگلیسی: تدریس زبان در مدارس، آموزشگاه‌ها یا به‌صورت خصوصی
• کارشناس تولید محتوا: ترجمه و تولید محتوای چندرسانه‌ای برای وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی
• راهنمای گردشگری: ارائه خدمات ترجمه و راهنمایی به گردشگران خارجی
• مترجم رسانه‌ای: ترجمه خبر، گزارش و مستند برای شبکه‌های خبری داخلی و بین‌المللی

با گسترش روزافزون ارتباطات جهانی، تقاضا برای مترجمان متخصص در زمینه‌هایی مانند پزشکی، حقوق، فناوری و تجارت نیز رو به افزایش است. همچنین برخی از مشاغل مانند همکاری با انتشارات، تولید محتوا و ترجمه رسانه‌ای قابلیت انجام به‌صورت دورکاری را دارند که این امر آن‌ها را به گزینه‌ای محبوب برای بسیاری از افراد، به‌ویژه کسانی که به انعطاف‌پذیری در محیط کاری اهمیت می‌دهند، تبدیل کرده است.

سرفصل‌های درسی رشته مترجمی زبان انگلیسی

به‌طور کلی سرفصل‌های درسی رشته مترجمی زبان انگلیسی در سطح جهانی مشابه هستند. اما شیوه‌های آموزشی و متدهای تدریس متفاوت است. با این حال، آنچه در ایران برای دانشجویان بین‌الملل ارائه می‌شود، مجموعه‌ای جامع از دروس تخصصی این رشته است که به‌صورت هدفمند طراحی شده تا مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار و ادامه تحصیل را فراهم کند. سرفصل‌های این دوره به شرح زیر است:

شرایط ادامه تحصیل مترجمی زبان انگلیسی برای دانشجویان بین الملل داخل ایران

دانشجویان بین‌المللی علاقه‌مند به ادامه تحصیل در رشته مترجمی زبان انگلیسی در ایران می‌توانند با داشتن مدرک دیپلم معادل‌سازی‌شده، گذراندن مراحل ثبت‌نام در دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم و ارائه مدرک زبان معتبر، وارد این رشته شوند. دانشگاه‌های ایران با بهره‌گیری از اساتید مجرب و برنامه‌های آموزشی استاندارد، بستر مناسبی برای یادگیری اصول ترجمه، زبان‌شناسی، و مهارت‌های زبانی فراهم کرده‌اند. همچنین محیط فرهنگی و زبانی ایران فرصت خوبی برای تقویت مهارت‌های زبانی و آشنایی نزدیک‌تر با زبان فارسی به‌عنوان زبان مقصد دوم فراهم می‌کند که برای ترجمه متون دو زبانه یک مزیت مهم محسوب می‌شود. تنوع دانشگاه‌ها، شهریه‌های مناسب و هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه زندگی نیز از دیگر دلایلی است که ایران را به مقصدی جذاب برای ادامه تحصیل در این رشته تبدیل کرده است.

بازار کاری مترجمی زبان انگلیسی برای دانشجویان بین الملل داخل ایران

بازار کار مترجمی زبان انگلیسی برای دانشجویان بین‌الملل در ایران، با وجود رشد روزافزون نیاز به ارتباطات بین‌فرهنگی و تولید محتوای چندزبانه، چشم‌اندازی مثبت دارد. این دانشجویان می‌توانند پس از فارغ‌التحصیلی در حوزه‌هایی مانند ترجمه متون تخصصی، آموزش زبان، تولید محتوای دیجیتال، همکاری با شرکت‌های بین‌المللی مستقر در ایران، یا سازمان‌های فرهنگی و گردشگری فعالیت کنند. تسلط به زبان انگلیسی در کنار آشنایی با زبان و فرهنگ فارسی، برای بسیاری از مؤسسات و برندهای ایرانی که به دنبال توسعه فعالیت‌های خود در سطح جهانی هستند، یک مزیت رقابتی محسوب می‌شود. همچنین امکان انجام پروژه‌های ترجمه و تولید محتوا به‌صورت فریلنسری یا دورکاری، فرصت‌های بیشتری را در اختیار دانشجویان بین‌المللی قرار می‌دهد تا همزمان با تحصیل، تجربه کاری کسب کنند.

گروه آموزشی مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه حضرت معصومه (س)

رشته مترجمی زبان انگلیسی از سال ۱۳۸۷ در دانشگاه حضرت معصومه (س) راه‌اندازی شد و از آن زمان تاکنون، هرساله از طریق آزمون سراسری، دانشجویان دختر را در مقطع کارشناسی پذیرش می‌کند. همچنین این دانشگاه امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی را نیز برای بانوان علاقه‌مند فراهم کرده است.

مزایای تحصیل در گروه مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه حضرت معصومه (س)

گروه زبان انگلیسی دانشگاه با تشکیل کمیته‌های تخصصی و بهره‌گیری از حضور اساتید برجسته دانشگاه‌های معتبر، فرآیند جذب اعضای هیأت علمی خود را با دقت و بر اساس استانداردهای بالای علمی و اخلاقی انجام داده است. در حال حاضر، این گروه دارای چهار عضو هیأت علمی تمام‌وقت است. علاوه بر این، از اساتید مدعو مجرب نیز برای تدریس دروس تخصصی بهره گرفته می‌شود تا کیفیت آموزشی در بالاترین سطح حفظ شود.

فعالیت‌های علمی و پژوهشی دانشگاه حضرت معصومه (س)

گروه مترجمی زبان انگلیسی تاکنون چندین سمینار تخصصی با موضوعاتی نظیر «ترجمه و کاربردهای آن»، «تاریخچه مطالعات ترجمه» و «آشنایی با گرایش‌های مختلف زبان انگلیسی» برگزار کرده است. در این برنامه‌ها، اساتید برجسته‌ای همچون دکتر حسین ملانظر و دکتر فرزانه فرحزاد به ایراد سخنرانی پرداخته‌اند. این رویدادها فرصتی ارزشمند برای دانشجویان فراهم آورده تا به‌طور مستقیم با چهره‌های برجسته حوزه ترجمه آشنا شوند و از تجربیات علمی آن‌ها بهره‌مند گردند.

سوالات رایج درباره رشته مترجمی زبان انگلیسی

تحصیل در رشته مترجمی زبان انگلیسی چند سال طول می‌کشد؟

رشته مترجمی زبان انگلیسی در سه مقطع دانشگاهی ارائه می‌شود: کارشناسی (۴ سال)، کارشناسی ارشد (۲ سال) و دکتری (۴ سال). دانشجویان پس از اتمام دوره کارشناسی می‌توانند وارد بازار کار شوند یا در صورت تمایل، ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر را دنبال کنند.

آیا آموزش زبان انگلیسی با مترجمی زبان انگلیسی تفاوت دارد؟

بله، این دو رشته از نظر هدف و محتوای آموزشی متفاوت هستند. در رشته آموزش زبان انگلیسی، تمرکز بر روش‌های تدریس و توانمندسازی زبان‌آموزان است، در حالی‌که در مترجمی زبان انگلیسی، مهارت‌های ترجمه متون و تحلیل زبان‌شناختی در اولویت قرار دارد.

بازار کار کدام رشته بهتر است: مترجمی زبان انگلیسی یا ادبیات انگلیسی؟

پاسخ دقیق به این سوال بستگی به توانایی‌ها، علاقه‌مندی‌ها و پشتکار فرد دارد. با این حال، رشته مترجمی زبان انگلیسی به‌دلیل کاربردی بودن و ارتباط مستقیم با نیازهای روز بازار کار، در حال حاضر از فرصت‌های شغلی بیشتری برخوردار است. البته دانشجویان هر دو رشته می‌توانند با گسترش مهارت‌های خود در زمینه‌های مکمل، شانس استخدام و موفقیت حرفه‌ای خود را افزایش دهند.